3 მილიონი ლარი პატიმრების ცუდად კვებისთვის - ასეთი ჯარიმა დააკისრა პენიტენციურმა სამსახურმა კომპანია „ილი ჯგუფს“, თუმცა ამ ინფორმაციას კანონის დარღვევით, რამდენიმე თვე მალავდა.
ამ სტატიაში გიყვებით, როგორ დაარღვია კომპანია „ილი ჯგუფმა“ პატიმრების კვებაზე გაფორმებული ხელშეკრულება 29-ჯერ, თუმცა მას არც კონტრაქტი შეუწყვიტეს და არც „შავ სიაში“ შეიყვანეს.
„ილი ჯგუფი“ დღემდე სახელმწიფო ტენდერებში მრავალი პრივილეგიით სარგებლობს - კომპანიამ მხოლოდ ბოლო 1 თვეში დამატებით 10 მილიონი ლარის სახელმწიფო ტენდერში გაიმარჯვა.
რადიო თავისუფლების 2021 წლის 17 დეკემბრის ჟურნალისტურ გამოძიებაში ნაჩვენები იყო, როგორ იგებს მილიონიან ტენდერებს „ქართული ოცნების“ ფავორიტი კომპანია.
„ილი ჯგუფს“ რადიო თავისუფლების რესპონდენტები და შეგროვებული მტკიცებულებები სოციალურად დაუცველი მოქალაქეების უხარისხოდ კვებაში ამხელდნენ.
„ძალიან ცუდი საჭმელებია. ვეღარ ვჭამთ, წყალივით არის სუპი, ლობიოში კი ქვები ვნახეთ, არც ცხიმი აქვს და არც არაფერი, პური კიდევ მეორე დღეს ობდება“, - უფასო სასადილოების ბენეფიციარებმა „ილი ჯგუფზე“ რუსთავის მერიასაც შესჩივლეს, თუმცა ოფიციალური წერილების გაგზავნის შემდეგაც არაფერი შეიცვალა.
გამოძიებისას რადიო თავისუფლებამ გამოიკვლია, რომ „ილი ჯგუფი“ სახელმწიფო ბიუჯეტის ათეულმილიონობით ლარს არა მხოლოდ სოციალურად დაუცველი მოქალაქეების, არამედ პატიმრებისა და პენიტენციური სამსახურის თანამშრომლების საკვებით მოსამარაგებლადაც იღებს, თუმცა ხელშეკრულება ბევრჯერ დაარღვია.
"ილი ჯგუფი" - ოცნების ფავორიტი კომპანია 123 მილიონი სახელმწიფო შეკვეთით
„ილი ჯგუფის“ ყველაზე მსხვილი სახელმწიფო შეკვეთა სწორედ პენიტენციურ სამსახურთან გაფორმებული 3-წლიანი ხელშეკრულებაა.
2019 წლის ნოემბერში 73 მილიონი ლარის სანაცვლოდ „ილი ჯგუფმა“ ვალდებულება აიღო, რომ ყოველდღიურად 10 ათას პატიმარს და პენიტენციური სამსახურის დაახლოებით 850 თანამშრომელს გამოკვებავს. „ილი ჯგუფმა“ სახელმწიფოს ასეთი პირობა დაუდო:
- 1 პატიმრის კვებაში დღიურად 6 ლარს დახარჯავდა;
- ბადრაგის და ესკორტის თანამშრომლების კვება დღიურად 15 ლარი დაუჯდებოდა;
- ციხეების გარე პერიმეტრის დაცვის თანამშრომლებს (რომლებიც სავალდებულო სამსახურს გადიან) კი დღიურად 1 ლარად და 10 თეთრად მიაწოდებდა მშრალ საკვებს.
რას და რატომ მალავს პენიტენციური სამსახური
რადიო თავისუფლებას წყარომ რამდენიმე თვის წინ შეატყობინა, რომ „ილი ჯგუფი“ პატიმრებს უხარისხო პროდუქტით კვებავდა, სახელმწიფო კი ამაზე სათანადოდ არ რეაგირებდა. წყარო ამბობდა, რომ პენიტენციურმა სამსახურმა „ილი ჯგუფი“ რამდენჯერმე დააჯარიმა, თუმცა ფორმალურად - კომპანია ჯარიმებს არ იხდის და სასამართლოში ასაჩივრებს. რადიო თავისუფლებამ პენიტენციურ სამსახურს 2021 წლის 3 ოქტომბერს მიმართა, ვითხოვეთ იმ დოკუმენტაციის მოწოდება, სადაც ასახული იყო „ილი ჯგუფის“ დარღვევები. სამსახურმა ინფორმაცია კანონით დადგენილ ვადაში არ გასცა და რადიო თავისუფლების წერილი უპასუხოდ დატოვა.
საჯარო ინფორმაციის დამალვა რადიო თავისუფლებამ ჯერ პენიტენციური სამსახურის ხელმძღვანელთან ადმინისტრაციული წესით, უშედეგოდ გაასაჩივრა, დეკემბერში კი სარჩელით საქალაქო სასამართლოს მიმართა.
2022 წლის 18 იანვარს, მიმართვიდან 3 თვეზე მეტი ხნის შემდეგ, პენიტენციურმა სამსახურმა, კვლავ კანონის დარღვევით, არასრული ინფორმაცია გამოაგზავნა.
წერილი ადასტურებს, რომ „ილი ჯგუფს“ მართლაც ბევრჯერ აქვს დარღვეული ხელშეკრულება და დაკისრებული აქვს 3 მილიონ ლარზე მეტის პირგასამტეხლო, რომელიც არ გადაუხდია. წერილს არ ახლავს მოთხოვნილი დოკუმენტები დარღვევების დეტალების შესახებ.
აბსოლუტურად არაფერი დავა არ გვაქვს [პენიტენციურ სამსახურთან]“, - ასე უპასუხა რადიო თავისუფლების კითხვას „ილი ჯგუფის“ დამფუძნებელმა ორი თვის წინ.
მას შემდეგ, რაც პენიტენციურმა სამსახურმა წერილობით დაგვიდასტურა, რომ „ილი ჯგუფს“ ხელშეკრულების დარღვევისთვის დაკისრებული ჰქონდა პირგასამტეხლო და 3 მილიონ ლარს სასამართლოში ედავებოდა, რადიო თავისუფლება კვლავ დაუკავშირდა „ილის“ დამფუძნებელს. ილია ჩაჩუამ ამჯერად გვიპასუხა, რომ არ სურს აგვიხსნას, რატომ მოიტყუა, როცა თქვა, რომ პენიტენციურ სამსახურთან არანაირი დავა არა აქვს.
„შავი სიის“ ნაცვლად „თეთრ სიაში“
რა მოხდა „ილი ჯგუფის“ მიერ მრავალმილიონიანი ხელშეკრულების დარღვევის შემდეგ? რა უნდა გაეკეთებინა პენიტენციურ სამსახურს და რა გააკეთა?
პენიტენციურმა სამსახურმა შეადგინა დარღვევების ფორმალური აქტები და „ილის“ პირგასამტეხლო დააკისრა - კომპანიამ ჯარიმები არ გადაიხადა, პენიტენციურის აქტები სასამართლოში გაასაჩივრა, სადაც მისი სარჩელის განხილვა იწელება - „ილი“ კი პენიტენციურის მომარაგებას განაგრძობს.
ხელშეკრულების მიხედვით, პენიტენციურ სამსახურს უფლება ჰქონდა „ილი ჯგუფისთვის“ ხელშეკრულება შეეწყვიტა, თუ ის წლის განმავლობაში სამჯერ მაინც დაარღვევდა ხელშეკრულების პირობებს, ოფიციალური ინფორმაციით, „ილი ჯგუფმა“ ხელშეკრულება ორი წლის განმავლობაში 29-ჯერ დაარღვია. Ხელშეკრულება კვლავ ძალაშია და „ილი“ განაგრძობს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან პატიმრების კვების თანხის მიღებას. მაგალითად, 2 თებერვალს პენიტენციურმა სამსახურმა მას 670 ათასი ლარი ჩაურიცხა.
პენიტენციურ სამსახურს შეეძლო, ტენდერის პირობების დარღვევის გამო „ილისთან“ ხელშეკრულება დროულად შეეწყვიტა. ამ შემთხვევაში ის ზარალს საგარანტიო თანხით აინაზღაურებდა. ხელშეკრულებით „ილის“ საგარანტიო თანხად 730 ათასი ლარი აქვს განსაზღვრული. თუმცა ეს არ გააკეთა, ახლა როცა ხელშეკრულება 29-ჯერ არის დარღვეული, ჯარიმები და, შესაბამისად, ზარალი - 3 მილიონი ლარი - რამდენჯერმე აღემატება საგარანტიო თანხას, რაც მომავალში ზიანის ანაზღაურებას საეჭვოს ხდის.
პენიტენციურ სამსახურს შეეძლო, ხელშეკრულება შეეწყვიტა მაშინვე, როცა „ილის“ პირგასამტეხლო საგარანტიო თანხას გაუტოლდებოდა, შემდეგ კი მიემართა სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოსთვის და მოეთხოვა, „ილი ჯგუფი“, როგორც ხელშეკრულების არაჯეროვნად შემსრულებელი კომპანია, „შავ სიაში“ დაერეგისტრირებინა. ამის შემდეგ „ილის“ მომდევნო 1 წლის განმავლობაში აეკრძალებოდა სახელმწიფო შესყიდვებში მონაწილეობა. პენიტენციური ასე არ მოიქცა.
შესყიდვების სააგენტოდან რადიო თავისუფლებას უპასუხეს, რომ „ილი ჯგუფის“ „შავ სიაში“ შეყვანა არცერთ სახელმწიფო სამსახურს არ მოუთხოვია, „ილი ჯგუფი“ დღეს არის ე.წ. თეთრ სიაში, რომელიც მას გარკვეულ პრივილეგიებს ანიჭებს და სახელმწიფო ტენდერებში მონაწილეობას უმარტივებს. „ილი ჯგუფი“ ამ სიაში ნაძალადევისა და სამგორის რაიონის გამგეობების რეკომენდაციით უფასო სასადილოების კარგად მომსახურებისთვის აღმოჩნდა.
რადიო თავისუფლებამ პენიტენციურ სამსახურს ჰკითხა, ათეულობით დარღვევის აღმოჩენისა და დოკუმენტირების შემდეგ, რატომ არ შეუწყვიტა „ილის“ ხელშეკრულება და რატომ არ მოითხოვა მისი „შავ სიაში“ შეყვანა.
რადიო თავისუფლება ელოდება გაგზავნილ წერილზე პასუხს, „ილი“ კი განაგრძობს სახელმწიფო ტენდერების მოგებას - კომპანიამ თბილისისა და რუსთავის მუნიციპალიტეტებში დაახლოებით 10 მილიონის ტენდერში 2022 წლის იანვარში გაიმარჯვა.
"ილი ჯგუფი" - ოცნების ფავორიტი კომპანია 123 მილიონი სახელმწიფო შეკვეთით
| კომპანია „ილი ჯგუფი“ ბოლო წლებში საქართველოში ჩატარებული სასადილოების და საკვებით მომარაგების სახელმწიფო ტენდერების ფავორიტია. |
|---|
| ამ ბიზნესიდან 2018-2019 წლებში კომპანიას 7 მილიონი ლარის მოგება დარჩა. |
| „ილი ჯგუფი“ 2008 წელს დაფუძნდა, თუმცა მსხვილ სახელმწიფო ტენდერებს ხელისუფლებაში „ქართული ოცნების“ მოსვლის შემდეგ იგებს. |
| დღემდე „ილი ჯგუფს“ დაახლოებით 123 მილიონი ლარის სახელმწიფო შეკვეთა აქვს მიღებული, აქედან 2.5 მილიონი ლარი - ტენდერის გარეშე, პირდაპირი კონტრაქტით. |
| „ილი ჯგუფს“ 2 დამფუძნებელი ჰყავს - იაშა, იგივე ილია ჩაჩუა და ლაშა უღრელიძე. |
| თავის მხრივ, ილია ჩაჩუას 2 წლის წინ დაფუძნებული აქვს ფირმა „ლუკა 2005“, რომელიც ასევე ჩართულია კვების ტენდერებში და „ილი ჯგუფის“ სასადილოებს პურ-ფუნთუშეულს აწვდის. |
| 2019 წელს, დაფუძნების წელსვე, კომპანიას 400-ათასლარიანი მოგება და 4-მილიონიანი შემოსავალი ჰქონდა. „ლუკა 2005“-ს დაფუძნებიდან დღემდე 1 მილიონ ლარზე მეტი აქვს ბიუჯეტიდან მიღებული. |
| 335 ათასი ლარი შესწირეს „ილი ჯგუფის“ დამფუძნებლებმა და მასთან დაკავშირებულმა პირებმა „ქართულ ოცნებას“ და სალომე ზურაბიშვილს, 2020 წელს. |
| უღრელიძე და ჩაჩუა დასავლეთ საქართველოდან, ვანიდან არიან. რადიო თავისუფლებას რამდენიმე, ერთმანეთთან კავშირში არმყოფი წყარო ეუბნება, რომ „ილი ჯგუფის“ მფარველი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის მოადგილე გიგა ნიკოლეიშვილია. ისიც ვანელია. ნიკოლეიშვილმა რადიო თავისუფლებას პრესცენტრის მეშვეობით უთხრა, რომ „ილის“ დირექტორსა და ერთ-ერთ დამფუძნებელს ილია ჩაჩუას იცნობს, რამდენჯერმე შეხვედრია კიდეც, მეორე დამფუძნებელს კი არ იცნობს და ასევე არ იცის, რა ბიზნესს ეწევა „ილი ჯგუფი“, კომპანიის მფარველობას კი კატეგორიულად უარყოფს. |